تأثیرات منفی شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان نوجوانان

در دنیای امروز، شبکه‌های اجتماعی بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی نوجوانان شده و بسیاری از آن‌ها بیشترین زمان روزانه خود را در فضای مجازی سپری می‌کنند. هرچند پلتفرم‌هایی چون فیسبوک، اینستاگرام، تیک‌تاک و یوتیوب امکانات فراوانی برای یادگیری، ارتباط و سرگرمی فراهم کرده‌اند، اما استفاده بی‌رویه از آن‌ها می‌تواند سلامت روانی نوجوانان را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهد.

محمد کاظم نژادی، فعال اجتماعی در بامیان ، نیز با تأیید این نگرانی‌ها می‌افزاید: «استفاده بیش‌ازحد و نادرست از سوشیال میدیا، علاوه بر آسیب‌های روانی، بر تمرکز، پیشرفت تحصیلی و ارتباطات واقعی نوجوانان اثر منفی گذاشته و در برخی موارد به وابستگی شدید یا اعتیاد به فضای مجازی منجر می‌شود.

آقای نژادی راه‌حل این مشکل را ، آموزش سواد رسانه‌ای، مدیریت صحیح زمان، انتخاب محتوای مناسب و تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی می داند.»

در همین حال، صابری حسنی ، متعلم از بامیان، تجربه شخصی خود را این‌گونه بازگو می‌کند: «سال‌ها وقت زیادی را در بازی‌های آنلاین و تماشای ویدئوهای بی‌فایده گذراندم تا جایی که متوجه شدم منزوی شده و به شبکه‌های اجتماعی وابستگی پیدا کرده‌ام.»

کارشناسان هشدار می‌دهند که در نبود مدیریت زمان و آگاهی لازم، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به‌جای ابزاری برای پیشرفت و یادگیری، به عاملی برای آسیب‌های روانی و اجتماعی در میان نوجوانان تبدیل شوند. خانواده‌ها، مربیان و نهادهای اجتماعی نقش کلیدی در آگاه‌سازی و حمایت از نسل جوان در برابر این تهدیدات دارند.

عبدلحکم آشنا، استاد دانشگاه در ولایت بامیان، در این گفت‌وگو می‌گوید: «دسترسی آسان، عدم مدریت زمان، نبود سواد رسانه به شبکه‌های اجتماعی باعث شده نوجوانان زمان زیادی را در فضای مجازی سپری کنند. این استفاده نامتعادل می‌تواند مشکلاتی مانند استرس، افسردگی، بی‌خوابی، کاهش اعتمادبه‌نفس و حتی انزوا از خانواده و جامعه را به همراه داشته باشد.»