موضوع: مهاجرین برگشته از ایران و مشکلاتشان
ګزارش: صدیقه احمدی
موضوعی که امروز به آن میپردازیم، یکی از مسائل مهم اجتماعی و انسانی در کشور ما است: وضعیت مهاجرینی که از ایران برگشتهاند. این مهاجرین که به امید زندگی بهتر، امنیت، یا فرصت کار از کشور خارج شده بودند، حالا به دلایل مختلف مجبور به بازگشت شدهاند، ولی پس از برگشت نیز با مشکلات فراوانی مواجهاند. در این گزارش، به صحبتهای بعضی از این برگشتهها گوش میدهیم، واقعیتهای تلخی که تجربه کردهاند را میشنویم و تلاش میکنیم تا صدایشان را به گوش مردم و نهادهای مسئول برسانیم.
بیشتر کسانی که به ایران مهاجرت کردهاند، به دنبال نان و کار بودند. اما در آنجا نیز با برخوردهای تحقیرآمیز و رفتارهای تبعیضآمیز مواجه شدهاند. یکی از جوانانی که تازه برگشته میگوید: «ما حتی اجازه نداشتیم در صف نانوایی بایستیم. مردم با ما طوری رفتار میکردند که انگار ما انسان نیستیم.»
یکی دیگر از زنان مهاجر با صدایی پر از اندوه میگوید: «وقتی مریض میشدیم، داکتر حاضر نمیشد ما را ببیند. هیچجا احساس امنیت نداشتیم. همیشه ترس از پولیس و دستگیری داشتیم.»
بعضیها گفتند در محیط کار هم مورد سوءاستفاده قرار میگرفتند. کار زیاد، مزد کم، بدون بیمه و هیچ حق قانونی. متأسفانه شرایط برگشتهها پس از بازگشت به افغانستان نیز بهتر نشده. بسیاری از آنها در فضای باز شبروز را سپری میکنند، جایی برای خواب ندارند، غذایی برای خوردن نیست، و حتی در بعضی موارد خانوادهها از هم جدا شدهاند.
یکی از مهاجرینی که همراه خانوادهاش برگشته، میگوید: «هیچ چیز نداریم. نه خانه داریم، نه غذا. کودکان ما در سرما و گرسنگی زندگی میکنند. هیچ کس نمیپرسد که ما چه میکشیم.»
برخی دیگر نیز از نبود شغل و درآمد شکایت دارند. جوانان بیکارند و ناامیدی در میانشان زیاد دیده میشود. این برگشتهها فقط یک خواسته دارند: زندهگی انسانی. آنها میخواهند که دولت، نهادهای مدافع حقوق بشر، و موسسات کمکرسان بینالمللی به وضعیتشان توجه کنند.
«ما چیزی زیاد نمیخواهیم. فقط یک سقف روی سرمان باشد، نانی برای کودکانمان، و یک شغل تا روی پای خود بایستیم.»
اگر نهادهای داخلی و بینالمللی توجه نکنند، ممکن است این افراد دوباره مجبور به مهاجرت شوند، یا با مشکلات شدیدتری از جمله فقر، بیماری و آسیبهای روانی دست و پنجه نرم کنند.